December | Samenwerken in de zorg

Het belang van samenwerken is groot. Veel vraagstukken zijn te complex om door één persoon te laten oplossen. Het is dan ook zinvol en vaak zelfs een vereiste om meerdere mensen te laten meekijken, zodat jullie samen de beste zorg kunnen bieden. 

Samenwerken in de zorg is nodig om drie redenen:

1. Je verbetert de kwaliteit van de zorg Iedereen heeft zijn eigen specialisme, en door die te bundelen, kun je betere zorg leveren. Door samen te werken, vullen verschillende expertises elkaar perfect aan, en dat komt de cliënt ten goede.
2. Het kan kostenbesparend zijn om het werk te verdelen Laat iedereen doen waar hij of zij goed in is! Als een secretaresse de afspraken plant, kan een arts zich richten op patiënten. Zo wordt het werk slimmer verdeeld en werk je efficiënter.
3. Samen zie je meer dan alleen. Meerdere mensen brengen verschillende perspectieven. Samen naar een probleem kijken levert vaak creatieve en innovatieve oplossingen op. Het helpt je ook om belangrijke details niet over het hoofd te zien.

Er bestaan meerdere samenwerkingsvormen in zorg en welzijn. Voorbeelden daarvan zijn:

• Interprofessioneel samenwerken. 
  Dit betekent dat mensen met verschillende functies in een team heel nauw samenwerken. Ieder brengt zijn eigen kennis en expertise mee, en samen zoeken ze naar innovatieve oplossingen voor een project of situatie. Het idee is: samen weet je meer!
• Multidisciplinair samenwerken. 
  Hier werk je ook met verschillende expertises, maar minder intensief. Iedereen doet zijn eigen stuk, zonder dat er veel overleg nodig is. Het is een iets losser samenwerkingsverband dan interprofessioneel samenwerken.
• Verbindend samenwerken. 
  Bij verbindend samenwerken werk je op gelijk niveau samen, bijvoorbeeld met collega’s, patiënten of ervaringsdeskundigen. Iedereen draagt verantwoordelijkheid om een gezamenlijk doel te bereiken. Samen creëren, noemen we dat!
• Regionaal samenwerken.
  Soms zoek je samenwerking buiten je eigen organisatie. Bijvoorbeeld omdat je extra kennis nodig hebt of samen sterker staat. Dit zie je vaak in regio’s waar zorgorganisaties samenwerken, soms zelfs onder één overkoepelende afdeling.
• Samenwerken op projectbasis. 
  Bij deze vorm start je een project om een specifiek vraagstuk op te lossen, bijvoorbeeld een maatschappelijk probleem. Verschillende professionals brengen hun expertise in en werken samen om het project tot een succes te maken.
• Duurzaam samenwerken. 
  Dit is samenwerking met een lange-termijnfocus. Het gaat niet om één project of tijdelijke subsidie, maar om een vaste samenwerking waarin je samen blijft werken aan innovatie of verbetering.

Natuurlijk werk je ook dagelijks samen met directe collega’s, ondersteunend personeel zoals planners of secretaresses, of andere betrokkenen binnen de organisatie. Samenwerken zit verweven in alles wat je doet in de zorg! Welke samenwerkingsvorm past bij jou?

Veel zorgprofessionals zien de waarde van samenwerken maar al te goed in. Toch kan het een uitdaging zijn om samenwerking in de zorg goed te laten verlopen. Iedereen heeft zijn eigen expertise, werkwijze, processen en systemen. Zie die maar eens perfect op elkaar te laten aansluiten. 

Dit zijn de belangrijkste valkuilen die we zien bij samenwerkingen in de zorg:

• De druk op zorgverleners is groot. Dat heeft onder andere te maken met de vergrijzing. Mensen krijgen daardoor steeds meer te maken met combinaties van aandoeningen, wat veel tijd en aandacht vraagt. Bovendien komen er steeds meer richtlijnen en voorschriften vanuit zorgorganisaties, waardoor veel zorgverleners een volle agenda hebben en veel druk voelen.
• Er is weinig overleg door drukke agenda’s, waardoor bijvoorbeeld niet duidelijk is waarom een andere professional bepaalde keuzes heeft gemaakt.
• Er zijn juist te veel updates. Het is bijvoorbeeld onnodig om wekelijks een meeting in te plannen als er niet elke week iets te bespreken valt. Daar gaat veel tijd aan verloren, wat vooral zonde is als mensen al druk zijn.
• Je weet niet precies wie waarmee bezig is. Daardoor doen jullie dubbel werk of werken mensen langs elkaar heen. Dat is niet in het belang van de patiënt.
• Er is geen ruimte om eigen ideeën in te brengen. Niet iedereen voelt zich daardoor gehoord of gewaardeerd. Het gevolg is dat zorgprofessionals op hun eigen eilandje blijven zitten.
• Frustraties of strubbelingen worden niet uitgesproken. Bijvoorbeeld door tijdgebrek of doordat het lastig is om één op één met elkaar te zitten. Daardoor loopt de samenwerking merkbaar niet soepel, maar is het lastig om daar iets aan te doen.
• Door specialisatie kijkt iedereen met een andere bril. Dat is op zich een voordeel, maar vraagt er wel om dat je ook openstaat voor de visies van anderen.
• Iedereen heeft een drukke agenda, waardoor het lastig is om tijd te vinden voor overleg. Zeker als je met een grotere groep mensen bij elkaar moet komen.
• Samenwerking vertraagt processen in zekere zin. Er moet eerst overleg plaatsvinden voordat je de patiënt meer kunt vertellen over de behandeling. Zeker bij grote overleggen gaat daar soms wat tijd overheen. Dat kan vervelend zijn als er voor de patiënt veel van afhangt.

Er bestaat geen quickscan voor dé perfecte samenwerking. En dé 10 gouden regels voor samenwerken zijn ons nog niet bekend. Wel zijn voor een goede samenwerking altijd een paar dingen cruciaal. Dat is in elk geval het volgende:

• een heldere individuele en gezamenlijke planning;
• een slim timemanagementsysteem;
• een productieve en positieve werkhouding;
• goede onderlinge communicatie;
• empathische en heldere communicatie met patiënten;
• positieve en negatieve feedback over de samenwerking;
• met elkaar afgestemde methodieken en samenwerkingsprocessen;
• een assertieve houding.

Bron: Samenwerken in de zorg: de complete gids (49 tips) | Tijdwinst.com